Wat is Lutetium-PSMA?

De therapie

Een voorbeeld van een veelgebruikte bèta emitter is het radioactieve Lutetium-177 (Lu-177). Wanneer dit Lu-177 gekoppeld is aan een stof die specifiek bindt aan PSMA op de tumorcellen, dan kan het Lu-177 de kankercellen waaraan het gebonden is kapot stralen. Dit werkt via enkelstrengs DNA schade.

Lutetium-177-PSMA therapie bestaat meestal uit 4-6 injecties met telkens 4-6 weken tussen de injecties. Er kan een SPECT scan gemaakt worden om te kijken hoe de therapie zich over het lichaam verdeeld heeft. De patiënt blijft na een injectie meestal 1 nacht in het ziekenhuis, maar wordt tegenwoordig soms ook gedaan in dagbehandeling.

Uit onderzoek tot nu toe blijkt dat 1 op de 3 patiënten niet reageert op de therapie.

Diverse klinische studies hebben een positief effect aangetoond op de kwaliteit van leven, algehele overleving en de ziekte progressievrije periode. Ongeveer 2 op de 3 patiënten reageren op Lutetium-PSMA therapie, variërend van tijdelijke stabilisatie van ziekte tot afname van ziekte (gebaseerd op PSA waarden en PSMA PET scans). Tevens ervaren patiënten een betere kwaliteit van leven. Ongeveer een derde van de behandelde mannen heeft echter progressieve ziekte tijdens de behandeling. In deze groep is het beter om de therapie te staken. Factoren die waarschijnlijk voorspellen of een patiënt niet reageert op Lutetium-PSMA therapie zijn:

  • Uitgebreide uitzaaiingen in de botten
  • Laag hemoglobine voor start van de therapie
  • Regelmatige behoefte aan pijnstilling
  • Slechte algehele conditie (>50% per dag in bed)
  • Hoge waarde lactaat dehydrogenase

Bijwerkingen

De bijwerkingen zijn vooral onderzocht bij de groep uitbehandelde patiënten met veel tumorweefsel in hun lichaam. Bij deze groep zijn de bijwerkingen over het algemeen mild.  De meeste patiënten ervaren een lichte droge mond, wat ook op lange termijn kan blijven bestaan. De meeste patiënten hadden een afname van bloedcellen, maar vaak zonder dat ze daar last van hadden, en vaak spontaan weer herstellend. Ongeveer de helft van de patiënten had lichte tijdelijke vermoeidheid. Ongeveer een derde had in de eerste 2 dagen na de injectie lichte misselijkheid of last van braken. 1 op de 5 patiënten had in lichte mate droge ogen, wat ook op lange termijn kan blijven bestaan.

Over de bijwerkingen in een vroegere fase van ziekte en de bijwerkingen op lange termijn is nog onvoldoende bekend, daarom is het verstandig deze behandelingen alleen in studieverband uit te voeren.

Leefregels

Omdat er wat straling uit het lichaam naar buiten komt en ook een beetje van het Lutetium-PSMA in de urine zit, gelden er kortdurend leefregels. Als een patiënt PSMA therapie krijgt, geeft het behandelend ziekenhuis de patiënt daarvoor gedetailleerde instructies, afgestemd op de leefomstandigheden van de patiënt.

Een nucleair geneeskundige bekijkt de verdeling van Lu-177-PSMA in het lichaam van de patiënt met behulp van een SPECT scanner.